Robaki to robaki pasożytnicze, których aktywność życiowa odbywa się w organizmie człowieka. Jego skutkiem jest robaczyca. Jest to ostra choroba o charakterze przewlekłym, która prowadzi do osłabienia odporności, uszkodzenia narządów wewnętrznych, zakłócenia ich funkcji i wyczerpania. Metody diagnostyczne obejmują analizę kału na obecność jaj robaków, posiew krwi i analizę plwociny za pomocą mikroskopu. Do oceny szkód wyrządzonych przez robaki narządom wewnętrznym stosuje się badanie ultrasonograficzne, rezonans magnetyczny i prześwietlenie rentgenowskie. Terapię dobiera się w zależności od rodzaju pasożyta.
Choroba wywoływana przez pasożyty - robaczyca
Helminthiasis to infekcja wywołana przez robaki. Jest bardzo powszechny – występuje w większości krajów, jednak zdecydowana większość przypadków odnotowywana jest w regionach o ciepłym klimacie i dużej wilgotności.
Ryzyko zachorowania istnieje w każdym wieku, jednak najczęściej chorują dzieci w wieku od pięciu do piętnastu lat. W tym okresie układ odpornościowy wciąż się rozwija, a kwasowość soku żołądkowego jest niższa niż u dorosłych, dlatego niszczenie pasożytów nie jest tak skuteczne. Robaki atakują różne narządy, a ich głównym siedliskiem są jelita.
Drogi wnikania pasożytów to błony śluzowe i skóra. Przedostanie się larw lub jaj do organizmu może nastąpić wraz ze spożytym pokarmem. Dojrzałe jaja w przewodzie pokarmowym otrzymują optymalne warunki rozwoju, w wyniku czego wykluwają się z nich larwy, które przedostają się przez błonę śluzową przewodu pokarmowego do krwi, a następnie mogą swobodnie przechodzić z krwią przez wszystkie narządy.
Najbardziej uszkodzone są wątroba, nerki, pęcherzyk żółciowy, serce, oskrzela i płuca. Kiedy organizm próbuje pozbyć się robaków poprzez kaszel i odkrztuszanie plwociny, mogą one pozostać w ślinie, a po połknięciu wrócić do jelit. Tam następuje ich dalszy rozwój, a po 75 dniach pojawia się osobnik dojrzały.
Średni czas od momentu przedostania się do organizmu do powstania pełnoprawnego robaka wynosi od 60 do 90 dni. Czas ten pokrywa się z wczesnym etapem jelitowym choroby. Na późnym etapie dorosłe osobniki aktywnie rozwijają się i rozmnażają w całym ciele. Ich miejscem zamieszkania są jelita, w których składają jaja, które opuszczają je podczas defekacji.
Przyczyny robaków
Pasożyty najłatwiej przedostają się przez żywność i wodę zawierającą jaja lub przez kontakt z glebą zanieczyszczoną odchodami. Robaki mogą zostać przeniesione z osoby zakażonej na osobę zdrową poprzez wspólne przedmioty gospodarstwa domowego, odzież, naczynia itp.
Zagrożone są osoby, które ignorują najprostsze zasady higieny: nie myją rąk, nie dezynfekują warzyw, niewłaściwie poddają się obróbce cieplnej mięsa i ryb zwierzęcych.
Notatka!
Jaja pasożytów można nosić na łapach i futrze zwierząt domowych, gdy wracają ze spaceru ulicznego. Dlatego należy dbać o swoje zwierzaki, regularnie zabierać je na badania do lekarza weterynarii i nie zapominać o stosowaniu leków przeciwrobaczych.
Rodzaje robaków
W zależności od warunków środowiskowych, w jakich występują robaki, zwyczajowo wyróżnia się trzy grupy.
- Robaki– żyją w glebie, do rozwoju nie potrzebują żywego organizmu.
- Biohelminty– do ich rozwoju i rozmnażania potrzebne są co najmniej dwa organizmy.
- Skontaktuj się z robakami.Mogą przejść od właściciela do nowego obiektu (między ludźmi) poprzez kontakt i życie codzienne.
Naukowcy zidentyfikowali około czterystu patogenów robaczycy, ale w organizmie człowieka mogą żyć tylko następujące gatunki:
- Nicienie.Należą do nich glisty i owsiki. Występują najczęściej.
- cestody.Należą do nich tasiemce bydlęce i wieprzowe, echinococcus.
- Trematody (przywry).Do tej grupy zaliczają się przywry wątrobowe i przywry kocie. Stają się przyczyną fascioliazy i klonorchozy.
- Spinacze:Gigantyczny akantocefalan wywołuje akantocefalozę.
Ze względu na miejsce pasożytnictwa robaki dzielą się na jelitowe i pozajelitowe. Do drugiej grupy zaliczają się gatunki, które swoje funkcje życiowe pełnią w innych narządach, np. wątrobie czy nerkach.
Objawy robaczycy
Objawy są bardzo rozległe i różnią się w zależności od zajętego narządu, rodzaju pasożytów i ich liczby. Duży wpływ ma także wiek człowieka, początkowy stan wszystkich układów i narządów oraz odporność. Ostra faza choroby trwa od 14 do 60 dni, a faza przewlekła może trwać dłużej niż rok.
Ostry etap charakteryzuje się cechami zatrucia i objawami alergicznymi:
- słabość;
- dreszcze;
- gorączka;
- wysypki skórne, często swędzące;
- kaszel bez flegmy;
- ciężki oddech;
- ból brzucha;
- wzdęcia.
Bruksizm, czyli zgrzytanie zębami, może również wskazywać na obecność pasożytniczych robaków w organizmie. Najczęściej objawia się to we śnie. Może wystąpić podrażnienie odbytu i zakażenie zewnętrznych narządów płciowych.
W fazie przewlekłej obserwuje się objawy związane z narządami jako całością. Szczególnie uderzającymi objawami są zaburzenia w funkcjonowaniu przewodu żołądkowo-jelitowego, objawiające się nieprawidłowym działaniem układu.
Osoby zarażone pasożytami doświadczają:
- ból w podbrzuszu;
- zmniejszony apetyt;
- mdłości;
- częste odbijanie;
- pojawienie się alergii pokarmowych, których wcześniej nie obserwowano;
- utrata masy ciała;
- niestabilny stolec - zaparcia przeplatają się z biegunką.
Jeśli robaki są zlokalizowane w wątrobie i pęcherzyku żółciowym, w tych narządach tworzą się cysty i pojawiają się współistniejące choroby - żółtaczka obturacyjna i zapalenie wątroby. Glisty powodują zapalenie oskrzeli, niewydolność serca, zapalenie mięśnia sercowego (stan zapalny tkanki mięśniowej serca).
Kiedy centralny układ nerwowy zostaje uszkodzony przez robaki, człowiek staje się rozdrażniony, spada koncentracja i wydajność, a sen zostaje zakłócony.
Robaczyca wpływa na układ odpornościowy - organizm staje się bardziej podatny na choroby, częściej występują grzybicze choroby skóry i próchnica, a objawy alergiczne stają się bardziej nasilone.
Powikłania robaczycy
Jeśli robaczyca nie jest leczona w odpowiednim czasie, może to prowadzić do poważnego uszkodzenia narządów wewnętrznych, zakłócenia ich normalnego funkcjonowania i pogorszenia ogólnego samopoczucia danej osoby.
Życiowej aktywności larw towarzyszą ich wydzieliny. Wysokie stężenia prowadzą do zatrucia, rozpoczynają się reakcje alergiczne, wysypki i astma oskrzelowa.
W celu odżywiania i rozwoju robaki pobierają składniki odżywcze i witaminy z organizmu ludzkiego. Jest to szczególnie niebezpieczne dla dziecka, gdyż wzrasta ryzyko opóźnień rozwojowych. Jeśli infekcja nastąpi tęgoryjcami i włosogłówkami, istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia anemii - tego typu robaki wchłaniają krew. Osłabiona odporność z powodu robaczycy prowadzi do częstych przeziębień i innych chorób.
Ważny!
Zakażenie robakami pasożytniczymi negatywnie wpływa na skuteczność ochrony szczepionki.
Przy dużej liczbie pasożytów możliwe jest powstawanie dysbakteriozy, częściowe lub całkowite zablokowanie światła jelita i zablokowanie dróg żółciowych. Może to powodować zapalenie wyrostka robaczkowego i pęcherzyka żółciowego.
Diagnostyka robaków
Jeśli pojawią się niepokojące objawy, wymagane jest badanie przez kilku specjalistów, w tym gastroenterologa, specjalistę chorób zakaźnych i innych. Podczas badania palpacyjnego można wyczuć powiększoną wątrobę, śledzionę i węzły chłonne. Standardowe badanie krwi pomoże potwierdzić obecność robaków - jeśli są obecne, zwiększy się liczba leukocytów i eozynofili oraz wzmoże się sedymentacja erytrocytów.
Prawidłową diagnozę można postawić po trzech miesiącach od zakażenia, kiedy larwy osiągnęły dojrzałość.
Przydadzą się do tego metody laboratoryjne:
- skrobanie odbytu w celu sprawdzenia obecności jaj owsików;
- analiza kału na obecność jaj robaków;
- coprogram (szczegółowa analiza kału w celu oceny jakości funkcjonowania przewodu pokarmowego).
Biomateriałem może być mocz, kał, plwocina, kawałek skóry lub zawartość dwunastnicy.
Aby określić stan narządów wewnętrznych, stosuje się instrumentalne metody diagnostyczne, które obejmują:
- Badanie rentgenowskie płuc;
- USG wątroby;
- Tomografia komputerowa narządów wewnętrznych;
- kolonoskopia (sondowanie jelit za pomocą kamery);
- gastroskopia i esophagoskopia (badanie przewodu żołądkowo-jelitowego za pomocą endoskopu).
Dokładne określenie obecności robaków może być bardzo trudne, ponieważ składanie jaj przez te pasożyty jest nieregularne. Można je spotkać dopiero w wieku dorosłym. Przeciwciała we krwi powstają dopiero w ciągu pierwszych 60 dni, po czym znikają z krwioobiegu, gromadząc się w ścianie jelita. Ustalenie dokładnej diagnozy jest również skomplikowane ze względu na rozległe objawy kliniczne, dlatego terapię można przepisać jedynie na podstawie obecności objawów pośrednich.
Metody leczenia robaczycy
Podczas leczenia robaczycy zwykle przepisuje się leki przeciw robakom. Rodzaj leku i czas trwania leczenia zależą od występujących objawów i rodzaju pasożyta. Często przepisywane są leki przeciwnowotworowe, przeciwcestodalne i o rozszerzonym spektrum działania.
Objawy towarzyszące schorzeniom układu oddechowego można złagodzić stosując glikokortykosteroidy, leki przeciwhistaminowe i przeciwskurczowe. Aby znormalizować stan jelit i ich mikroflory, przepisuje się prebiotyki. Aby normalizować funkcjonowanie przewodu żołądkowo-jelitowego - środki enzymatyczne. Różne narośla typu cyst są usuwane chirurgicznie.
Po 14 dniach i kolejnym miesiącu (po zakończeniu terapii) należy trzykrotnie powtórzyć badanie na obecność jaj pasożyta w kale. Pacjenci z obniżoną odpornością lub zagrożeni powinni być poddawani okresowym badaniom przesiewowym w kierunku robaków.
Odniesienie
W przypadku wykrycia choroby u jednego lub większej liczby członków rodziny, leczenie jest wymagane u każdego, kto wykazuje objawy pośrednie.
Środki zapobiegawcze przeciwko robakom
Aby zapobiec pojawianiu się robaków w organizmie, należy przestrzegać prostych środków.
- Pamiętaj, aby umyć ręce po jedzeniu, skorzystaniu z toalety, przebywaniu na świeżym powietrzu lub zabawie ze zwierzętami.
- Aby mieć silny układ odpornościowy, przestrzegaj zasad zdrowego stylu życia.
- Przeprowadź obowiązkową obróbkę cieplną mięsa i ryb, umyj warzywa i owoce.
- Wyeliminuj ze spożycia wodę surową – preferuj wodę przegotowaną, butelkowaną lub oczyszczoną przez filtry.
- Przynajmniej raz na dwa tygodnie czyść dom na mokro.
Stosowanie leków przeciwrobaczych jako środków zapobiegawczych jest wymagane dwa razy w roku - wiosną i jesienią, kiedy układ odpornościowy jest osłabiony. Zwierzęta muszą także przyjmować specjalne leki przeciw robakom.